مراحل اخذ معاینه فنی با محلول کاهش آلایندگی CO و HC

چهار معیار سنجش آلودگی کدامند؟

این مرحله مهم ترین آیتم از آزمونهای معاینه فنی می باشد که به تست چهار گاز معروف می باشد. حدود 50 در صد از خودروها بعلت بالا بودن میزان این گازهای خطرناک که در نتیجه احتراق ناقص بوجود می آیند، در این مرحله مردود می شوند. پس قبل از اینکه به معاینه فنی مراجعه کنیم با مراجعه به تعمیرگاه های معتبر از میزان این آلایندگی ها مطلع شویم و مشکلات مربوط به موتور را برطرف نمائیم که مانیز در مقاله رنگ های مختلف دود اگزوز و دلایل آن به بررسی کامل این موضوع پرداخته ایم که تنظیم نبودن موتور و خوب کار نکردن آن مربوط به چه قطعات و چه دلایلی می باشد.

گازهایی که بررسی می شود بسته به نوع انژکتوری بودن یا کاربراتوری متفاوت می باشد که در زیر آنها را بررسی می کنیم:
۱- اولین گازی که در سنجش آلایندگی بررسی می‌شود، CO می‌باشد که برای قبولی در آزمون حداکثر مقدار CO برای خودروهای انژکتوری کمتر از ۰٫۷ و برای خودروهای کاربراتوری کمتر از ۴ می‌باشد.
۲- دومین گازی که در سنجش آلایندگی بررسی می‌گردد، HC است که برای قبولی در آزمون حداکثر مقدار HC برای خودروهای انژکتوری کمتر از ۲۵۰ و برای خودروهای کاربراتوری کمتر از ۴۰۰ می‌باشد.
۳- سومین گازی که در سنجش آلایندگی بررسی می‌شود، O2 می‌باشد که برای قبولی در آزمون حداکثر مقدار O2 برای کلیه خودروها باید کمتر از ۳ باشد.
۴- آخرین مورد تست آلایندگی بررسی لامبدا (λ) می‌باشد که مقدار مجاز آن در محدوده ۰٫۹۹۵ تا ۱٫۰۵ می‌باشد.

در اینجا به تشریح این گازها و اینکه چه عواملی باعث ایجاد آنها میشوند، می پردازیم:
در این مرحله وضعیت سلامت خودرو از لحاظ تولید آلایندگی در دو دور موتور (دور آرام و rpm 2500) براساس حدود مجاز اعلامی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست مورد ارزیابی قرار می گیرد. پایش گازهای آلاینده خروجی از اگزوز در معاینه فنی معمولی تنها در دور آرام و در معاینه فنی برتر در هر دو دور موتور انجام می‌گردد. در حال حاضر معاینه فنی برتر که تنها در این آزمون با معاینه فنی معمولی متمایز است کاملا اختیاری می باشد.

نقش کاتالیزور در معاینه فنی

مبدل کاتالیستی وسیله ای است که سر راه خروجی اگزوز خودرو قرار می گیرد و طی یک سری واکنش های شیمیایی با تبدیل گازهای سمی حاصل از احتراق خودرو به گازهای بی ضرر، از آلودگی هوا جلوگیری می کند. البته این مبدل ها انواع مختلفی دارند و واکنش های شیمیایی هر کدام از آن ها بسته به نوع موتور و سوخت مصرفی متفاوت است. به طور مثال مبدل کاتالیستی خودروهای گازوئیلی طوری است که در آن واکنش های اکسیداسیون انجام می شود. طی این واکنش ها، مونو اکسید کربن، مشتقات اکسید نیتروژن، و کربوهیدرات های حاصل از احتراق ناقص سوخت، به دی اکسید کربن، نیتروژن و آب تبدیل می شوند. اگرچه مبدل های کاتالیستی بیش ترین کاربرد را در خودروها دارند، اما در ژنراتورها، لوکوموتیوها، کامیون ها، و هواپیماها نیز مورد استفاده قرار می گیرند. گفتنی است، این وسیله در حقیقت در راستای پیروی از مقررات دولتی و زیست محیطی مبنی بر رعایت حداکثر میزان آلایندگی خودروها ابداع شده است.

مدتهاست که بحث کاهش آلودگی هوای تهران به یک مطالبه عمومی بدل شده و در همین راستا مسئولان شهرداری به عنوان یکی از متولیان ساماندهی وسایل حمل و نقل عمومی با اجرای طرح های مختلف، به دنبال کاهش آلودگی هوای تهران بوده و هستند و در یک سال اخیر خودروهای سواری به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا در مرکز توجهات برای برنامه ریزی کاهش آلودگی قرار داشتند و با اجرای طرح کاهش که با محوریت معاینه فنی است، سعی کرده تا میزان آلایندگی خودروهای متردد در سطح شهر تهران نیز کنترل شود.

کاتالیست
یکی از قطعات کاهنده آلایندگی در خودروها، کاتالیست است که قطعه بسیار حساس و مهمی است که با نصب روی مسیر دود خروجی، اثر خودروهای سواری روی آلودگی هوا را کاهش می‌دهد. این قطعه یک واکنش‌گر شیمیایی است که گازهای سمی در دود را با یک بازدهی مشخص به گازهای بی خطر تبدیل می‌کند. این قطعه در ایران در همه خودروهای دارای استاندارد یورو۲ به بعد نصب شده است، وظیفه اصلی کاتالیست حذف گازهای منواکسید کربن، هیدروکربن­‌های نسوخته و اکسیدهای ازت است. کاتالیست در خودروهای سواری به عنوان یک مبدل عمل می‌کند و گاز منواکسید کربن را به دی‌اکسیدکربن و اکسیدهای ازت را به نیتروژن تبدیل می‌کند.
بااینکه کاتالیست نقش بسیار مهمی در کاهش آلایندگی هوا دارد اما متخلفان همیشه راه هایی را برای دور زدن قانون پیدا می کند و این سبب شده که این روزها با بازار پررونق اجاره کاتالیست در اطراف مراکز معاینه فنی مواجه باشیم.
سید نواب حسینی منش مدیرعامل مراکز معاینه فنی شهرداری تهران با تایید این خبر گفت: متاسفانه این روزها شاهد اجاره دادن کاتالیست به خودروهایی که قصد اخذ معاینه فنی دارند، هستیم.

تست چراغهای جلو

در این قسمت به کمک رایانه میزان انحراف نور ماشین و سطح پوشش دهی آن مورد بررسی قرار می گیرد.
حتما پیش آمده که وقتی مشغول رانندگی بوده‌اید نور چراغ اتومبیلی که از روبرو می‌آید اذیتتان کند. در این مرحله سنجش و کنترل شدت نور چراغ‌های جلو و میزان انحراف پرتوهای آنهاست که می‌توان بوسیله دستگاه‌های مربوطه نور چراغهای جلو اتومبیل‌ها را مورد تست قرار داد و نتیجه را برای باز بینی در رایانه ذخیره کرد.
رنگ چراغ‌های جلوی وسیله نقلیه سفید یا زرد و رنگ چراغ‌های عقب و ترمز باید قرمز باشد. همچنین رنگ چراغ کوچک پلاک عقب سفید و رنگ چراغ دنده عقب باید سفید یا زرد باشد. رنگ چراغ راهنما و چراغ خطر نیز باید در قسمت جلوی خودرو زرد و در قسمت عقب وسیله نقلیه نیز زرد یا قرمز باشد.
استفاده از چراغهای پلیسی یا زنون که به چشم رانندگان آسیب می زند غیر مجاز می باشد.

آزمون لغزش جانبی

آیا تابه حال شاهد لاستیک سایی و یا انحراف خودرو از مسیر مستقیم بوده‌اید؟ در این مرحله معاینه فنی تعیین میزان باز یا بسته بودن دهانه چرخ های هر یک از محورهای خودروی شماست، این آزمون نشان می دهد که انحراف یک خودرو پس از طی کردن یک کیلومتر در راستای مسیر مستقیم چقدر است.
در این مرحله میزان انحراف خودرو پس از طی کردن یک کیلومتر سنجیده خواهد شد.
سیستم کنترل لغزش جانبی ESP خودرو یکی از سیستم های ایمنی خودرو های امروزی است که موجب عدم لغزش و کنترل هرچه بهتر خودرو توسط راننده می شود. اگر خودروی شما دارای ESP باشد به همراه دو سیستم ایمنی دیگر برای شما سامانه ایمنی فعال فراهم خواهد آورد:
۱- سیستم ترمز ضد قفل ABS
۲-سیستم کنترل کشش
همانطور که می دانید ABS از قفل شدن چرخ ها هنگام ترمز گیری جلوگیری میکند و TCS از لغزش چرخ ها به هنگام شتاب گیری و شروع به حرکت (Take Off) جلوگیری می کند (به خصوص در شرایط لغزنده برفی و یخی). دو سیستم فوق پایداری طولی را حفظ می کنند در حالی که سیستم کنترل لغزش جانبی ESP پایداری جانبی را تامین می کند.

سر خوردن یکی از اصلی ترین علل تصادف است به طوری که ۴۰ درصد از تصادفات مرگبار به علت سر خوردن اتفاق می افتد. سیستم کنترل لغزش جانبی ESP میتواند ۸۰ درصد تصادفاتی که بر اثر سر خوردن است را کاهش دهد. اگر سر خوردن خودرو قطعی باشد ESP فورا متوجه آن شده و مداخله می کند و راننده (به شرطی که از محدوده ها و قوانین فیزیک خارج نشود) با سر خوردن مواجه نخواهد شد.

سیستم کنترل لغزش جانبی ESP به گونه ای عمل می کند که راننده متوجه نمی شود و گمان میکند با مهارت خود خودرو را کنترل نموده است

آزمون کمک فنر

ارزیابی درصد کارایی کمک فنرهای محورهای جلو و عقب خودرو است. دستگاهی که در این بخش قرار دارد نتایج این آزمون را به دو شکل گرافیکی و عددی نشان می‌دهد. خرابی کمک فنر یکی از علل واژگونی خودرو در سر پیچ‌ها است.

سیستم تعلیق یکی از قسمتی های مهم می باشد که وزن خودرو را ساپورت کرده، ارتفاع خودرو را در حد استانداردش ثابت نگه داشته و ضربات جاده را نیز دفع می نماید. فنرها که اغلب میله ها یا حلقه های فولادی انعطاف پذیری هستند، به شاسی و اتاق خودرو اجازه می دهند تا بدون اخلال در حرکت خودرو، دست اندازها را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد.

یکی از مهم ترین تاثیراتی که خرابی کمک فنرها می تواند بر یک خودرو بگذارد کاهش کیفیت سواری است و در صورت عدم توجه به این مورد ممکن است ایراداتی حتی در سایر بخش های خودرو نظیر شاسی نیز به وجود آمده. شاید بسیاری، بروز ایراد در کمک فنرها را جدی نگیرند اما کمک فنرها ارتباط بسیار مهمی با ایمنی خودرو دارند و در صورت بروز ایراد در این بخش و حاد شدن آن ممکن است مواردی نظیر عدم پایداری و یا حتی چپ شدن خودرو نیز رخ دهد.

کارایی کمک فنر برای هر چرخ 40% بوده و همچنین اختلاف بیش از 50% بین دو کمک فنر هر محور مردود می‌باشد.

آزمون ترمزها

سیستم ترمز خودروها آنقدر مهم است که با کوچکترین اختلال خطر را دقیقا بیخ گوشتان قرار می‌دهد.مرحله هفتم معاینه فنی هم به سنجش قدرت ترمز‌گیری هر یک از محورها و قدرت عملکرد ترمز دستی اختصاص دارد. دستگاه این بخش حد نهایی شتاب ترمز گیری خودرو را جهت ارزیابی وضعیت سیستم ترمز محاسبه می‌نماید.

در حال حاضر ۱۲ درصد از خودروهای مراجعه کننده به مراکز به علت نقص در سیستم ترمز گیری که می تواند خود مولد و عامل یک تصادف باشد مردود می گردند.

در این آزمون با استفاده از تجهیزات نیروی ترمزگیری در هر یک از چرخ‌های سمت چپ و راست در محورهای جلو و عقب به تفکیک و همچنین نیروی ترمز دستی اندازه گیری شده و به صورت نرم افزاری با استفاده از مقادیر حاصله، شتاب ترمزگیری محاسبه می شود.

با استفاده از این آزمون هرگونه خرابی و ایراد در سیستم ترمزگیری و میزان تاب کاسه چرخ ها قابل ارزیابی است که در نهایت با گرفتن معاینه فنی خودرو با خیالی آسوده در داخل و خارج شهر می‌توانید به رانندگی خود ادامه دهید.
شتاب ترمز گیری برای هر خودرو حداقل50%
شتاب ترمزدستی برای هر خودرو حداقل 12% می‌باشد.

آزمون اهرم بندی

سیستم تعلیق خودروها از یک سری قطعات تشکیل شده که به هم وصل شده‌اند. نامناسب بودن اتصال هریک از قطعه‌ها می‌تواند حادثه آفرین باشد. در این مرحله معاینه فنی بررسی وضعیت نحوه اتصال این قطعات در جلوبندی خودرو است. دستگاهی که در این بخش قرار دارد قطعه‌های جلوبندی خودرو را زیر فشار و کشش قرار می‌دهد تا لقی و ضعف اتصال‌ها مشخص شود.

سیستم تعلیق قسمتی از خودرو است که باعث می‌شود نوسانات حاصل از حرکت خودرو بر روی سطوح ناهموار به جِرم معلق که شامل اتاق، شاسی، متعلقات و سرنشینان مربوط می گردد، وارد نشود. سیستم فوق از جِرم فنربندی‌شده، فنر، کمک‌ فنر و جِرم فنربندی‌نشده تشکیل شده‌است.

سیستم تعلیق خودرو دو وظیفه مهم را برعهده دارد که یکی جذب نوسانات و ارتعاشات وارد به چرخ‌ها بر اثر ناهمواری‌های جاده و دیگری تماس مؤثر لاستیک چرخ‌ها با سطح جاده است. در سیستم تعلیق خودرو همیشه دو مقوله مورد بحث بوده: یکی کیفیت خودرو داران و دیگری قابلیت هدایت و کنترل، که این دو مرتباً در تضاد با یکدیگرند. به عبارت دیگر، بهبود یکی باعث بروز اشکال در دیگری می‌شود

موارد کاهش آلایندگی

برای کاهش آلایندگی ماشین می توان به راه های مختلفی اشاره کرد

۱-خودروی خود را تنظیم موتور کنید

مهمترین و اصلی ترین دلیلی که باعث می شود تا خودرو بیش از حد استاندارد، آلایندگی ایجاد کند، تنظیم نبودن موتور خودرو است. تنظیم دوباره موتور توسط متخصص، باعث می شود تا تمامی قطعات مربوط به سوخت رسانی و احتراق خودرو بررسی شود و در صورت وجود مشکل، رفع گردد. تنظیم موتور شامل مراحل بسیاری است که در زیر عنوان شده است.
تمیز کردن انژکتورها و سیستم پاشش سوخت
بازرسی شرایط شمع وایر ها
فیلر زدن
دیاگ زدن
بررسی استپر خودرو
بررسی سنسور اکسیژن خودرو
بررسی سنسور گاز

۲- اگزوز خودرو را بازرسی نمایید

زیاد بودن میزان O2 در خروجی اگزوز، دلیلی بر شکستگی یا وجود روزنه در اگزوز خودرو می باشد. اگر میزان O2 بالا باشد، باید اگزوز خودروی خود را نزد یک متخصص بررسی کرده و در صورت ایجاد شکستگی یا وجود روزنه در آن، آن را تعمیر کنید.

۳- نوع سوخت مصرفی را تغییر دهید